امرایی: مترجم در متن نباید دخالت کند
به گزارش روابط عمومی مرکز نشر دانشگاهی، این مترجم درباره
شیوه نوشتن و سبک نویسنده سخن گفت و تاکید کرد که وفادار ماندن به سبک نویسنده یکی
از اختیارات مترجم نیست بلکه از الزامات حرفۀ اوست. او با اشاره به مکتبهای مختلف
ادبی اظهار کرد: در مکتب های مختلف ادبی نوع روایتها همیشه فرق میکند. نوع نگاه
بسته به دیدگاه نویسنده همیشه متفاوت است و قطعا در ترجمه هم باید رعایت بشود. در آثار
علمی همه چیز مشخص است، در این آثار، سبک ترجمه خیلی کاربرد ندارد و اگر از آن
تخطی بشود دوستان اهل فن متوجه می شوند.
وی افزود: در شیوه بیان ادبی، نویسنده باید مد نظر مترجم
باشد. یعنی نوع روایت و نوع مخاطب باید دیده شود. مثلا در داستان کودکان نمی توانیم
از کلمات سنگین استفاده کنیم. در سنین مختلف، وقتی مترجم شروع به کار میکند باید
رده سنی را در نظر بگیرد و با در نظرگرفتن آن گروه سنی کارش را پیش ببرد. از مباحث
دیگری که باید موقع ترجمه رعایت کنیم، بحث رعایت سبک متن مبدا است. مترجم در اینجا
اختیاری ندارد و مجبور است که سبک متن زبان مبدا را رعایت کند و براساس شناخت از
متن و معنایی که برداشت میکند متن را ترجمه کند.
این مترجم و روزنامهنگار با بیان اینکه «دو نوع ترجمه
داریم» توضیح داد: نخست، ترجمه معنایی، یعنی وفاداری به متنی که نویسنده مطرح میکند
و دوم، ترجمه ارتباطی است و مبنی بر آن چیزی که مخاطب درک میکند مطرح میشود. بعضی
وقتها ما با مترجمینی مواجه هستیم که بین این دو موضوع توازن برقرار میکنند و در
چنین فضایی برای ترجمه متن ادبی، مترجم اختیار تغییر متن را ندارد. مثلا نویسندهای
فقط از ویرگول استفاده می کند و قطعا نمی توانید متن را کوتاه کوتاه و خرد کنید.
در ترجمه ادبیات امریکای لاتین به راحتی با چنین فضایی مواجه هستیم. در ترجمه جیمز
جویس با چنین فضایی مواجه هستیم و زمان در آن گم میشود.
وی افزود: در برخی از موارد، ترجمه تا حدود زیادی باعث
سردرگمی خواننده میشود. وقتی مترجم متن ساده نویسنده را سعی میکند سختتر کند،
تلاش میکند شخصیت خود را در متن مطرح کند و در این حالت مترجم خود را بالاتر از
نویسنده میبیند که در کار او دخالت میکند. در این حالت باید در ترجمه آن مترجم
باید شک کرد و حداقل در بررسی علمی با مترجمی روبرو هستیم که در متن دخالت میکند.
استدلال مترجمان این است که ترجمه را از آن خود کردیم و این اشتباه است.
امرایی با بیان اینکه «برخی از مترجمان سبک فکری خود را به
متن تحمیل میکنند.» خاطرنشان کرد: مواردی از این دخالت وجود دارد و مترجمانی داریم
که در متن دخالت میکنند. مثلا متن به امریکا اشاره کرده و نویسنده خود را ملزم میداند
به مختصات امریکا هم اشاره کند یا در متن امپریالیستی بودن را اضافه میکند در
حالی که در اصل متن اینطور نبوده است.
