نشست معاونان پژوهشی پژوهشگاهها و مؤسسات پژوهشی روز سه شنبه 6 اردیبهشت 1390 با حضور 18 نفر از معاونان پژوهشی در مرکز نشر دانشگاهی برگزار شد.
_x000D_
حاضران جلسه:
_x000D_
دکتر طهرانچی،رئیس مرکز نشر دانشگاهی،
_x000D_
دکتر علی رشیدی، معاون پژوهشی وزارت عتف،
_x000D_
دکتر زارع،معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله‌شناسی و دبیر نشست،
_x000D_
دکتر اکبر کمیجانی،معاون پژوهشی و فناوری دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران،
_x000D_
دکتر حمید امیدوار، معاون پژوهشی و فناوری مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور،
_x000D_
دکتر رضا نوروز زاد، معاون پژوهشی مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی،
_x000D_
دکتر علی فرازمند، معاون پژوهشی مرکز نشر دانشگاهی،
_x000D_
دکتر انتظاری،معاون نوآوری و همکاریهای بین‌المللی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی،
_x000D_
دکتر اکبرپور،موسسۀ ملی اقیانوس شناسی،
_x000D_
دکتر فخرالسادات محمدی، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات،
_x000D_
دکتر شهین اعوانی، معاون مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه،
_x000D_
دکتر اسفنده، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران،
_x000D_
دکتر باستانی، پژوهشگاه علوم و فناوری رنگ،
_x000D_
دکتر یوسفی‌فر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،
_x000D_
دکتر محمدیان، دانشگاه صنعتی مالک اشتر،
_x000D_
دکتر هاجری، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت)،
_x000D_
دکتر عباسی، معاون پژوهشی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی،
_x000D_
دکتر محمد زهرایی، معاون توسعه فناوری سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران،
_x000D_
_x000D_
_x000D_
در ابتدای نشست دکتر طهرانچی، ریاست مرکز نشر دانشگاهی ضمن خیرمقدم به حاضرین جلسه در خصوص فعالیتهای مختلف انجام شده در مرکز نشر علی‌الخصوص طرح تجمیع ناشران دانشگاهی با عنوان شبکۀ عرضۀ فراگیر کتاب دانشگاهی (شعف) توضیحاتی دادند.
_x000D_
دکتر طهرانچی افزود: “با توجه به نوع فعالیت مراکز مختلف پژوهشی و دانشگاهی، مرکز نشر دانشگاهی بسترهای لازم برای همکاریهای مشترک در زمینه نشر و توزیع منابع علمی در زمینه کتاب و نشریات را فراهم ساخته و با وجود مباحثی چون سایت و فناوری اطلاعات در تجمیع منابع علمی، دسترسی آسان به تولیدات را در سراسر کشور و منطقه فراهم نموده است.”
_x000D_
دکتر مهدی زارع، دبیر محترم نشست معاونین پژوهشی پژوهشگاهها و مؤسسات پژوهشی و معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله‌شناسی، موضوع و محوریت این نشست را در 5 مبحث بررسی توسعه اقتصادی دانش بنیان،توسعه نشریات علمی پژوهشگاهها، توسعه قطبهای علمی، بررسی پژوهشهای تقاضا محور و چالشهای مربوط به آن و ارتباط پژوهشگاهها با صنعت و جامعه هدایت کرد.
_x000D_
دکتر اکبر کمیجانی، معاون محترم پژوهشی و فناوری دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران در بیاناتش اظهار کرد: ” باید در سال جهاد اقتصادی به فکر تولید دانش بنیان باشیم. بنابراین باید بدانیم چه اهمیتی در قالب پژوهش های بنیادی و کاربردی داریم که ترسیم کننده مسیر حرکت جامعه است. در این روند سرمایه گذاری برای تولید دانش های بنیادی یا پژوهش های کاربردی در نهایت موجب ارتقای سرمایه انسانی می شود. وقتی صحبت از تولید علم و نمو آن می‌شود متغیرهایی مثل نیروهای انسانی، انباشت سرمایه و تکنولوژی تأثیر گذار هستند.”
_x000D_
وی در ادامه بیان داشت: “اهمیت نیروی انسانی در بهره وری از مؤثرترین عوامل است که از طریق بازنگری بر کیفیت محتوای آموزشی بروز می یابد و اهمیت دادن به مسئله آموزش و پژوهش (بنیادی و کاربردی) منجر به تولید علم می شود. کشور ایران برای رشد نسبتا مطمئن در این مسیر باید توجهات طولانی مدت با مدیریت کارآمد داشته باشد.”
_x000D_
ایشان تأکید کرد: “تولید یا اقتصاد دانش بنیان بستگی به سرمایه گذاری جدی با محوریت دولت یا فراهم کردن بسترها برای فعالان بخش خصوصی دارد. در این دیدگاه جهاد اقتصادی به معنای استفاده از امکانات موجود به همراه برنامه است.”
_x000D_
دکتر حمید امیدوار، معاون محترم پژوهشی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در بیاناتش تصریح کرد: “محدودیت های موجود در توسعه اقتصادی دانش بنیان به سیاست های دولت ربطی ندارد. مشکل اصلی دانش بنیان در این است که اقتصاددانها آکادمیک فکر می‌کنند. در این بین اقتصاددانهایی فنی می‌خواهیم که حلقه واسطه را بین متخصصان فنی و پژوهشگاهها ایجاد نمایند.”
_x000D_
سپس دکتر رشیدی، رئیس محترم مرکز سیاستگذاری و برنامه ریزی فناوری وزارت علوم، تحقیقات فناوری خاطر نشان کرد: ” کارهای انجام نشده و نتایج گرفته نشده کاملا به هم مرتبط هستند. در این چند ساله ما بیشتر عملگرایی کردیم درصورتی که مشکلات ما نیاز به امکان سنجی دارند که از برنامه‌ریزیهای انجام نشده، نبود سازماندهی و منابع انسانی سازماندهی نشده و تثبیت نشده ناشی می‌شوند. عدم ثبات نیروی انسانی در پستهای مدیریتی، رشد تخصصی را در همه حوزه‌ها تهدید می‌کند و جایگاه پستهای مدیریتی با توجه به نوع شناخت و تجربه و علم یک مدیر باید نیاز سنجی و تعیین شود که یکی از مشکلات ما در حوزه بنیادی است که کلیدی ترین نقش را دارد.”
_x000D_
وی در ادامه افزود: “در وزارت علوم در معاونت پژوهشی رویکردی جدید شده که تغییراتی در بررسی مطالعات محیطی و فرصتهای محیطی و سازماندهی آنها صورت گرفته و براین اساس دو مرکز «سیاستگذاری و برنامه‌ریزی پژوهشی» و «سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فناوری» و یک دفتر به نام «دفتر نظارت و سازماندهی فناوری و پژوهشی» ایجاد شده که باید با هم یکپارچه شوند و این نیاز به راهبری خاصی دارد که ما در کجا قرار داریم و موقعیت یابی مجموعه را دربرگیرد. ما ضرورتاً به سیاستگذاری و ارزیابی نیاز داریم و سرلوحه کار ما باید تولید علم و خلق فناوری پیشرفته و مورد نیاز باید باشد. جایگاه اول در این مسیر، فناوری قابل عرضه و علم قابل عرضه است و توان تجاری‌سازی هم بحث مهمی است چه در حوزه علم و چه فناوری و در نهایت حفظ بحث ساختاری هم با تکیه بر اصل 44 و نگاه حاکمیت بسیار ضروری است. بنابراین باید مأموریتهای کلیدی و پژوهشی کشور در نظر گرفته شوند و هر یک از پژوهشگاهها باید برای خودشان یک جایگاه درون کلیدی ایجاد نمایند و نقش خود را در جایگاه مشخص کنند و برای انجام آن به نظام ارزیابی و بازنگری در چرخه تولید دانش بنیان و بازنگری در کل مجوزهای داده شده در مورد هر پژوهشگاهی در سطح وزارت علوم نیازمندیم تا به کیفیت‌های ارائه شده از سوی هر موسسه چه پژوهشی و چه فناوری بهاء داده شود و قطعاً با توجه به اینکه معاونت فناوری در ریاست جمهوری بنا شده و تغییراتی درخصوص نگاه به حوزۀ فناوری شده است مشخص می‌شود این حوزه نقش مهمی را در تولید دانش دارد و یک ساماندهی و تمرکز در حوزۀ علم و فناوری باید در بحث کلی کشور صورت گیرد. “
_x000D_
دکتر انتظاری، معاون محترم نوآوری و همکاریهای بین‌المللی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی در این زمینه عنوان نمودند: “استفاده از نیروی انسانی متخصص مهمترین عنصر در توسعه اقتصادی دانش بنیان است. قانونی به نام قانون استفاده حداکثر از نیروی متخصص کشور وجود دارد اما حقایق نشان می دهد که از این قانون استفاده مؤثری به عمل نیامده است بنابراین لازم است که شبکه‌ای از پژوهشگاهها در حوزه دانش بنیان ایجاد شود تا در اجرای این قانون و استفاده حداکثری از نیروی متخصص تقویت شود و مدیریت واحدی را برای پیشبرد پژوهشهای حاصل شده، ایجاد نماید.”
_x000D_
سپس دکتر رضا نوروززاده معاون محترم پژوهشی مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی بیان کرد: ” در بحث جهاد اقتصادی، مؤسسات پژوهشی هر کدام رسالت و مأموریتی دارند و باید هدفگذاری‌ها و برنامه‌های دقیق و مدونی را هریک داشته باشند و متناسب با هر برنامه منابع انسانی و مادی را پیش بینی و راهبردها و زمینه‌های اجرایی را فراهم نمود. هر پژوهشگاه باید نقشه راهی متناسب با سند چشم انداز و برنامه پنجم توسعه داشته باشد تا نقش خودش را در اقتصاد دانش بنیان مشخص و در صورتی که مبتنی بر پژوهش باشد بازدهی بالاتر می رود.
_x000D_
در موسسات پژوهشی نقاط ضعف و قدرت، فرصتها و تهدیدها باید دیده و برای آنها برنامه‌ریزی شود تا آسیبها را برطرف کرد. و هر مؤسسته اهداف کمی و کیفی را تعیین و با برنامه شاخصها را ایجاد کند تا در حوزۀ پژوهشی نقش روشنی را در اقتصاد دانش بنیان ایجاد کند.”
_x000D_
در ادامه دکتر فرازمند، معاون محترم پژوهشی مرکز نشر دانشگاهی اذعان داشت: “ایجاد یک مرکز متمرکز در سطح کشور برای اعتبار سنجی و اعتبار گیری و گزارش خواستن به منظور توسعه دانش بنیان یا توسعه دانش عمومی صورت گیرد تا هزینه‌های انجام شده برای هر پژوهش همراه با بازدهی مشخص و روشن باشد و اگر این اعتبارات به مؤسسات پژوهشی اختصاص یابد قطعاً بازدهی بهتری خواهد داشت.”
_x000D_
دکتر باستانی از پژوهشگاه علوم و فناوری رنگ بیان کرد: “در تجربه‌ای به این نتیجه رسیده است که تدوین نقشه راه و چشم اندازه برای هر حوزه توسط هر مرکز پژوهشی یکی از راههایی است که جایگاه هر مؤسسه مشخص خواهد شد.
_x000D_
جایگاه حوزه ما در حوزه‌های فرهنگی، سیاسی و … با توجه به تدوین این نقشه راه مشخص شد، فناوریهای نوظهور و رشد یافته، تدوین برنامه پنج ساله و فرایند پیشرفت علمی از نتایجی بوده است که ما در این تجربه داشتیم و موجب تغییراتی در ساختار داخلی، ارزیابی‌های صورت گرفته در پژوهشگاه شد. اگر ما بتوانیم قبل از سیاستگذاری هر حوزه، شناخت مناسبی را در خصوص آن حوزه به سیاستگذاران بدهیم قطعاً ساختار مناسبی را جهت ایجاد هر پژوهشگاه خواهیم داشت.”
_x000D_
_x000D_
در پایان جلسه نیز جمع‌بندی مباحث مطرح شده و بررسی راهکارهایی جهت برگزاری هرچه بهتر و مفیدتر و ساختار دستور جلسات صورت گرفت.
_x000D_