درباره ما

 مرکز نشر دانشگاهی طی سالیان گذشته، به دلیل نگاه جامع و ملی به نشر دانشگاهی و تلاش مدام برای فراهم کردن امکان رشد متوازن رشتههای دانشگاهی و احساس مسئولیت در قبال رسالت حفظ و پاسداشت زبان فارسی و معرفی آن به عنوان زبان علم و فناوری در منطقه، جایگاه ارزشمندی در جامعۀ علمی کشور کسب کرده است. تعداد کتاب‌های درسی و مرجع در این مرکز به زیور طبع آراسته شده است و در اکثر قریب به اتفاق دانشگاههای کشور و برخی دانشگاه‌های خارج از کشور استفاده می‌شود، نشان‌دهندۀ نقش اساسی آن در عرصۀ آموزش عالی کشور است. توجه جدی به ویرایش علمی و محتوایی، برگزاری دوره های آموزشی بلندمدت و کوتاه مدت ویرایش و تربیت ویراستاران متخصص و مجرب از جمله ویژگی‌های منحصربه فرد مرکز نشر دانشگاهی است که موجب شده همواره در حیطۀ نشر کمیت در سایه کیفیت قرار گیرد و مرکز نشر علاوه بر عرضۀ خدمات ارزشمند، نقش الگوی تولید باکیفیت کتاب دانشگاهی را نیز برای سایر ناشران ایفا کند.
حفظ و تقویت این مرکز و حمایت همه جانبه از تلاش‌های اخیر آن برای به کارگیری فناوری‌های نوین نشر، از جمله ایجاد شبکۀ نشر مجلات و مقالات علمی و فراهم آوردن مقدمات فعالیت در عرصۀ نشر الکترونیک عاملی مؤثر در رشد و توسعۀ علم و فناوری کشور خواهد بود.

 فرایند شکل‌گیری مرکز نشر دانشگاهی
پس از انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه‌ها، رسیدگی به فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی استادان برعهدة «کمیتۀ ترجمه، تألیف و تصحیح کتاب‌های دانشگاهی» گذاشته شد. با توجه به فعالیت گستردۀ این کمیته و پیش‌بینی چاپ حدود یک هزار جلد کتاب دانشگاهی در 1359/12/23، این کمیته با عنوان مرکز نشر دانشگاهی و با نظارت شورای عالی مرکز مسئولیت امور انتشاراتی ستاد انقلاب فرهنگی را عهده دار شد (مصوبۀ 7/5003 مورخ 59/12/23). در تاریخ 64/07/02 نحوۀ نظارت شورای عالی انقلاب فرهنگی بر مرکز نشر دانشگاهی و نیز تعیین اعضای شورای مرکز به تصویب رسید که در همان مصوبه مقرر شد مرکز نشر به صورت خود کفا اداره شود. در تاریخ 65/03/13 اساسنامۀ مرکز نشر دانشگاهی در 13 ماده و 8 تبصره به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید که تا آن زمان مرکز سهم کوچکی از بودجۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی را دریافت می‌کرد و اسناد هزینه‌های خود را به شورا تحویل می‌داد
شایان ذکر است تا مدتی پس از قطع بودجه، به دلیل وجود منابع مالی قبلی حاصل از انتشار و فروش پژوهش‌های استادان در زمان تعطیلی دانشگاها مرکز نشر دانشگاهی چندان دچار مشکل مالی نبود. بعد از بازگشایی دانشگاه‌ها و شروع فعالیت سازمان‌های انتشاراتی دانشگاهی و نیز فعال شدن بخش خصوصی در زمینۀ انتشار کتاب‌های دانشگاهی از درآمد مرکز کاسته شد و  نها یتاً در 77/03/19 طبق بند 5 مصوۀ جلسۀ 421 شورای عالی انقلاب فرهنگی مقرر شد،  مرکز نشر دانشگاهی و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگا ه‌ها «سمت» از شورای عالی انقلاب فرهنگی جدا و به وزارت فرهنگ و آموزش عالی ملحق شوند و رؤسای این دو مرکز با پیشنهاد وزیر فرهنگ و آموزش عالی و تصویب شورای عالی تعیین شوند. طبق بند 4 این مصوبه ارزیابی فعالیتهای هنری، فرهنگی، آموزشی و پژوهشی به وظایف هیئت نظارت و بازرسی اضافه و مقرر گردید این هیئت سالانه یکی دو بار گزارش ارزیابی‌های خود را به شورای عالی عرضه کند. مرکز نشربه دلیل وظایف خطیری که به عهده داشت، زیرنظر نمایندگان برگزیدۀ رهبر معظم انقلاب، رئیس جمهور محترم و شورای عالی انقلاب فرهنگی تحت عنوان شورای عالی مرکز  امور جاری آن نیز بر اساس وظایف و اختیارات هریک از ارکان آن، شامل ریاست مرکز، شورای ویرایش، گروه‌های تخصصی و واحدهای اداری، مالی، فنی و پژوهشی مندرج در اساسنامه اداره می شد.

با توجه به مصوبة جلسۀ 421 شورای عالی انقلاب فرهنگی در نهایت در سال 1382 مرکز نشر دانشگاهی با اساسنامۀ جدید مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به صورت کامل به آن وزارتخانه ملحق گردید و مقرر شد با شخصیت حقوقی مستقل و با بودجۀ مصوب وزارتخانه اداره شود

وظایف مرکز نشر دانشگاهی
بر اساس مصوبۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی سامان دادن به وضعیت نابسامان کتاب‌های دانشگاهی و آماده‌سازی کتابهای وزین به جای جزوه‌های آشفته و مغلوط، تهیۀ کتاب‌های متفاوت به صورت واژه‌نامه و واژگان و رفع ناهماهنگی‌های موجود در سطح کتاب‌های علمی برعهدۀ مرکز گذاشته شد، که قرار بود در 16 گروه علمی و تخصصی هر گروه شامل رئیس و 5 نفر هیئت علمی‌ـ پژوهشی و 3 الی 5 نفر ویراستار و کارشناس مؤلف و مترجم و مصحح انجام شود.
برای رفع مشکلات ترجمۀ مفاهیم علمی به زبان فارسی و به دلیل در دسترس نبودن واژگان، واژه‌نامه و فرهنگ‌های مطلوب و باتوجه به نبود مجموعه‌ای به نام فرهنگستان زبان و ادب فارسی (تأسیس در سال 1368)، این مرکز از بدو تأسیس از نیمۀ دوم دهۀ 60 گروه فرهنگ فارسی را تاسیس و در کنار آن به تدوین واژگان‌ها و واژه نا‌ های تخصصی اقدام کرد.

تأمین نیازهای دانشگاه‌های کشور به کتاب‌های خارجی
مرکز نشر دانشگاهی از سال 1361 و به دستور دولت وقت طبق اساسنامۀ خود برای اولین بار پس از انقلاب اسلامی به فروش کتاب‌های خارجی به استادان، دانشجویان، متخصصان و کتابخانه‌های دانشگاه‌ها اقدام کرد. برقراری روابط علمی با مؤسسات بزرگ انتشاراتی جهان و دانشگاه‌های خارجی باعث شد که این مرکز به عنوان معتبرترین مؤسسة فرهنگی در زمینۀ واردات کتاب های علمی و دانشگاهی هم در میان ناشران بین‌المللی و هم در میان جامعۀ دانشگاهیان ایران شناخته شود. این مرکز همچنین مجلات علمی آکادمیک را از شش ناشر معتبر وارد می‌کرد که استقبال جامعۀ علمی کشور باعث شد تهیه و توزیع مجلات علمی و آکادمیک از تمامی ناشران معتبر در دستور کار مرکز قرار بگیرد
مرکز نشر دانشگاهی، بنیانگذار نمایشگاه بین المللی کتاب در ایرانبود که اولین نمایشگاه کتاب‌های پزشکی را در اردیبهشت سال 1363 در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی و نخستین نمایشگاه بین‌المللی کتاب را در سال 1366 در همان محل برگزار کرد.

پاسداشت زبان فارسی به عنوان زبان علم
مرکز نشر دانشگاهی در سال 1371 دوره‌های کوتاه مدت ترجمه و در سال 1372 بنا به ضرورت، دوره های آموزش ویراستاری را با عنوان دورۀ مقدماتی ویرایش برگزار کرد که در هر دورۀ آن 20 واحد درسی را زبده‌ترین استادان آموزش می‌دادند. در این دوره، که اولین دورۀ تخصصی آموزش ویرایش به صورت عمومی در سطح کشور بود، با استعدادترین و مناسب‌ترین علاقه‌مندان از طریق آزمون ورودی پذیرفته و پس از طی دورۀ 2 ساله با گذارندن امتحان جامع فارغ التحصیل می‌شدند .

فصل تازه ای در فعالیت‌های مرکز نشر دانشگاهی و پیوستن به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
در سال 1383 فعالیت مرکز نشر دانشگاهی زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری آغاز و در تاریخ 1383/06/22 با ابلاغ وزیر وقت با عضویت مرکز در هیئت امنای منطقۀ دو پژوهشی موافقت شد. در آن زمان مرکز نشر به رغم داشتن بیش از 200 کارمند تشکیلات مصوب نداشت و در هشتمین جلسۀ مشترک هیئت امنای دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در 1382/08/03 مصوب شده بود مرکز نمودار سازمانی خود را براساس ضوابط و در قالب 2 معاونت و 6 مدیریت تهیه کند.  نمودار سازمانی مرکز با هماهنگی دفتر برنامه و بودجه و تشکیلات وزارت علوم ارسال شد کارکنان مرکز تا 83/06/02 از نظر استخدامی تابع آیین نامه استخدامی مصوب شورای قبلی و از نظر بیمه و بازنشستگی مشمول قانون بیمه تأمین اجتماعی شدند. در 1389/08/30 پیش‌نویس نمودار سازمانی مرکز نشر به دفتر برنامه و بودجه و تشکیلات وزارت علوم ارسال شد، اما این فرایند به دلایل نامعلوم بدون نتیجه ماند.
 طبق مصوبه پانزدهم جوابیۀ سومین نشست از دورۀ دوم هیئت امنای سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) مورخ 1391/09/08 نمودار سازمانی مرکز نشر دانشگاهی تصویب شد و در 1392/04/16 رئیس هیئت امنا و هیئت‌های ممیزه آن را برای اجرا ابلاغ کردند .

طی حدود چهار دهه فعالیت مرکز نشر دانشگاهی از جایگاهی درخور در حوزۀ نشر کشور برخوردار شده است و وظایف اصلی خود را که پاسداشت و ترویج زبان فارسی به عنوان زبان علم و در اختیار گذاشتن معیاری برای ارزیابی ترجمه و تألیف کتاب‌های دانشگاهی است، به درستی انجام می‌دهد.