موسیقی شعر حافظ

کتاب موسیقی شعر حافظ پژوهش و تألیف مهندس محمدجواد عظیمی برگزیدة دهمین دورة انتخاب پایان‌نامة دانشجویی که تلفیقی از ادبیات، زبان‌شناسی، موسیقی، آمار و رایانه است، به تجزیه و تحلیل موسیقی شعر حافظ و دو شاعر هم‌عصرش خواجوی کرمانی و سلمان ساوجی می‌پردازد. برای این منظور، ابتدا نرم‌افزار «سیمیا» طراحی و پیاده‌سازی شده است. «سیمیا» نخستین نرم‌افزار تخصصی موسیقی شعر فارسی است که مؤلفه‌های متنوعی را در هر بیت بررسی و آمار آن را گزارش می‌کند. برخی از این مؤلفه‌ها عبارت‌اند از: تکرار واج، توزیع آوایی، خوشة همخوانی، نمودار هجاها، نمودار واکه‌ها، همسانی هجاها، تطابق واژه‌های بیت با رکنهای الگوی وزنی، تغییر کمیت واکه و سرانجام جایگاه قافیه در شعر.
در این پژوهش شباهتها و تفاوتهای ظریف موسیقی شعر حافظ با دو شاعر دیگر قرن هشتم هجری قمری مورد بررسی قرار گرفته و ظرافتهایی که حافظ در تغییر ریتم بیتها متناسب با فضای معنایی به‌کار می‌برد، بحث شده و همچنین، تأثیر متقابلی که موسیقی بیرونی و موسیقی درونی شعر برهم دارند، نشان داده شده است.