🔹نشست تخصصی «علم در سیاست‌گذاری» از سوی مرکز نشر دانشگاهی در دانشگاه تهران برگزار شد.
به مناسبت روز علم در خدمت توسعه و صلح، مرکز نشر دانشگاهی با همکاری انجمن ترویج علم ایران نشست تخصصی «علم در سیاست‌گذاری» را برگزار کرد. این نشست با حضور دکتر زهرا اجاق، دکتر فرهاد بیانی و دکتر مالک شجاعی جوشقانی و با میزبانی دکتر احمد شاکری، به بررسی چالش‌ها و ابعاد مختلف رابطه علم و سیاست و سیاست‌گذاری علوم انسانی در ایران اختصاص داشت.
در ابتدای نشست، دکتر احمد شاکری با اشاره به برنامه های مرکز نشر در راستای ترویج علم، به بیان پیشینه ای از رابطه علم در سیاست‌گذاری و سیاست‌های کشورهای مختلف در مواجهه با پدیده‌های علمی پرداخت.
در ادامه، دکتر زهرا اجاق به شکاف موجود میان دانشمندان و سیاست‌گذاران اشاره کرد و بیان داشت:
«دانشمندان از اینکه یافته‌هایشان برای سیاست‌گذاران اهمیت ندارد، نگرانند و سیاست‌گذاران نیز معتقدند دانشمندان قادر به ارائه راه‌حل‌های فوری برای مسائل نیستند.»
وی تأکید کرد که مشکلات موجود تنها ناشی از تفاوت زبان میان حوزه علم و سیاست نیست و به گزینشی‌بودن رابطه بین آن‌ها برمی‌گردد؛ به‌طوری که دانشمندانی که شناخته شده یا ارتباط بیشتری با حوزه سیاست دارند، بیشترین بهره را می‌برند و برخی رشته‌ها، به‌ویژه رشته‌های انتقادی یا سکولار، در حاشیه قرار می‌گیرند. مطالعات وی در حوزه‌هایی مانند تراریخته‌ها، سیاست‌های جمعیتی، سالمندی، فقر و محیط زیست نیز موید این وضعیت است.
سپس، دکتر فرهاد بیانی به تأثیر گفتمان فردمحور و رویکردهای روانشناسانه بر تحلیل‌های اجتماعی در ایران پرداخت و خاطرنشان کرد که نفوذ این گفتمان، نوعی «امپریالیسم علمی» علیه جامعه‌شناسی ایجاد کرده است. او توضیح داد که مکتب نامینالیسم و مبانی معرفت‌شناختی آن، به‌عنوان ستون فکری این رویکرد، به‌طور فزاینده‌ای در حوزه‌های روانشناسی، اقتصاد و عرفان نوین اثرگذار بوده و رشد یافته‌اند. نتیجه این روند، تمرکز بیش از حد بر امر فردی و تضعیف نگاه جمعی در تحلیل و ساخت واقعیت اجتماعی است.
در پایان، دکتر مالک شجاعی جوشقانی به سیاست‌گذاری علوم انسانی در ایران پرداخت و بر لزوم عبور از رویکرد ترجمه‌محور و تقلیدی تأکید کرد. وی گفت: «سیاست‌گذاری علوم انسانی نباید صرفاً مبتنی بر وارد کردن نظریه‌ها و متون غربی باشد؛ بلکه باید بر بازخوانی شرایط تاریخی و فلسفی پیدایش آن‌ها تکیه کند.»
وی بر اهمیت بومی‌سازی به معنای فهم انتقادی مبانی غربی، گره‌زدن سیاست‌گذاری با فلسفه علم، استقلال نهاد دانشگاه و تبدیل پژوهش‌های بنیادین علوم انسانی به پشتوانه سیاست‌ها تأکید کرد و هشدار داد که سیاست‌گذاری صرفاً براساس شاخص‌های کمی، با توسعه واقعی علوم انسانی هم‌خوانی ندارد.
این نشست فرصتی برای تبادل نظر میان کارشناسان و پژوهشگران علوم انسانی فراهم آورد و بر ضرورت تقویت رابطه علمی و سیاستی در ایران با محوریت تفکر انتقادی و بومی‌سازی دانش تأکید کرد.
🌐روابط عمومی مرکز نشر دانشگاهی
