سوانح

هلموت ریتر (1971-1892) از محققان و مستشرقان طراز اول اروپایی است كه بسیاری از متون قدیم اسلامی را برای نخستین بار بنابر اصول و قواعد تصحیح انتقادی متون تصحیح انتقادی متون تصحیح و چاپ كرده است. كتاب سوانح غزالی (متوفی 520ق) یكی از این آثار است كه نخستین بار در سال 1942 میلادی در تركیه منتشر شد و این كتاب عیناٌ از روی همان چاپ تركیه افست شده است. سوانح به معنی «تفكرات» ازجمله آثار فارسی احمد غزالی است كه كلاٌ درباره عشق تصنیف شده است و یكی از بدیع‌ترین آثار جهان اسلام در این زمینه است. ظاهراٌ غزالی این كتاب را برای عین‌القضاه همدانی كه از مریدان خود او بوده، نوشته است. ریتر این كتاب را از روی شش نسخه خطی و به روشی التقاطی تصحیح كرده است. وی یك عبارت را از یك یا چند نسخه در متن آورده، و درعین حال ضبط همه نسخه بدلها را نیز در ذیل هر صفحه، در سازواره انتقادی، نقل كرده است و به این ترتیب روایت هر شش نسخه را آورده است. قدیمیترین نسخه مورد استفاده ریتر مربوط به قرن هفتم قمری است. دكتر نصرالله پورجوادی در مقدمه‌ای كه بر كتاب افزوده شرح مبسوطی درباره احوال و زندگی هلموت ریتر، آثار علمی وی و خاصه روش كار او در تصحیح سوانح عرضه كرده است.