مرقع نی نامه جامی (قابدار)

اهمیت و امتیاز خاص این نسخه از نی‌نامه در لغات و ارزش هنری و یگانگی آن در نوع خود است كه به دست سه استاد مسلم هنر در دو دوره جداگانه از درخشانترین دوره‌های رونق و شكوه خوشنویسی و هنرهای كتاب‌آرایی پدید آمده و حاصل همكاری سه استاد زبده و بزرگ است به فاصله دو قرن در پدیدآوردن یك اثر شاخص و ممتاز هنری.نی‌نامه از آثار مولانا عبدالرحمن جامی (897-817ق) است به نظم و نثر در شرح و تأویل دو بیت سرآغاز مثنوی شریف بر مشرب خواجگان نقشبند. در تاریخ شرح‌گذاری مثنوی نی‌نامه جامی از نخستین شرحهای نوشته شده به اجزای مثنوی به شمار می‌آید و در ضمن از اولین آثاری است كه در تلفیق بین اندیشه‌های مولوی و آرای محیی‌الدین عربی و همبستگی و تفاهم این دو مكتب بزرگ و گسترده عرفانی نگاشته شده است. این نسخه از نی‌نامه كه به كتابخانه مركزی دانشگاه تهران تعلق دارد، به خط خوشنویس نامدار میرعلی‌هروی در سال 940ق كتابت شده، آن گاه پس از دو قرن به سفارش مورخ و وزیر كتابدوست و هنرپرور، میزا مهدی‌خان منشی استرآبادی، با همكاری علی اشرف از بزرگترین نگارگران و جلدآرایان در تاریخ هنر ایران و محمدهادی، استاد زبده و مسلم زرفشان و تذهیب، در سال 1153ق كتاب‌آرایی و مرقع‌بندی و جلدگذاری شده و به صورت نمونه‌ای فاخر و متنوع و جامع از نخبه‌ترین انواع ممتاز و اصیل هنرهای كتاب‌آرایی و كتابگری و جلدسازی و صحافی سنتی درآمده است.انتشار این نسخه یگانه و نفیس، كه سالها ارزش واقعی و هویت و مقام هنری پدیدآورندگان آن ناشناخته و نهفته مانده بود، در حقیقت شناخت و بازیافت یكی از ارزنده‌ترین آثار در گنجینه هنر ایران و جهان است. كتاب به طرز عكسی و در اندازه و كیفیتی برابر با اصل به چاپ رسیده است. این اثر پیوست جداگانه و جامعی دارد كه در آن ویژگیها و ارزشهای هنری و فنی اثر، چگونگی فراهم‌سازی آن به طور ناهمزمان و همچنین احوال هنری پدیدآورندگان اثر وصف و بررسی شده است.مورد خاصی است از همكاری ناهمزمان سه استاد زبده در تاریخ هنر به فاصله دو قرن در پدیدآوردن اثری ممتاز و شاخص كه به صورت نمونه‌ای فاخر و جامع از نخبه‌ترین انواع اصیل هنرهای كتاب‌آرایی و كتابگری درآمده است. این نسخه نی‌نامه به خط خوشنویس نامدار میرعلی هروی به سال 940ه.ق كتابت شده و پس از دو قرن به سفارش و همت وزیر و دبیر تاریخنگار و كتابدوست و هنرشناس میزارمهدی‌خان منشی استرآبادی با همكاری علی‌اشرف از بزرگترین نگارگران و جلدآرایان در تاریخ هنر ایران و محمدهادی استاد مسلم تذهیب و زرنشان در سال 1153ه.ق برای كتابخانه میزا مهدی‌خان منشی زرنگار، مرقع‌ بندی و جلدگذاری شده است. ارزش واقعی این نسخه یگانه و نفیس هنوز به طور شایسته شناخته شده است.متن نی‌نامه به صورت چاپ عكسی از روی نسخه اصلی با مقدمه دكتر مظفر بختیار در معرفی ارزشهای هنری اثر، شرح حال پدیدآورندگان و چگونگی تبدیل آن به مرقع همراه با بازنویس متن در سلسله انتشارات مركز نشر دانشگاهی چاپ شده است.